ùèøà æééôà - îéâå ëëåç èòðä [1] / àôøéí ëãåøé

à.   "ùèøà æééôà"

"ääåà ãàîø ìçáøéä 'îàé áòéú áäàé àøòà'? à"ì: 'îéðê æáéðúä åäà ùèøà'. à"ì: 'ùèøà æééôà äåà'. âçéï ìçéù ìéä ìøáä: 'àÄéï, ùèøà æééôà äåà, îéäå ùèøà îòìéà äåä ìé åàéøëñ åàîéðà àéð÷éè äàé áéãàé ëì ãäå'. àîø øáä - îä ìå ìù÷ø, àé áòé àîø ùèøà îòìéà äåà. à"ì øá éåñó - àîàé ñîëú àäàé ùèøà, äàé ùèøà çñôà áòìîà äåà"   (á"á ìá:).

áâîøà îåáà î÷øä ðåñó ùáå ðçì÷å øáä åøá éåñó - î÷áéì ìî÷øä äð"ì - ùáå äúáéòä äéà îÄìååä áùèø ëàùø äÇîÌìååä îåãä ùäùèø ùáéãå îæåéó ëãìòéì.

áäñáø ãòúå ùì øá éåñó ôéøù äøùá"í:

"... åìà ãîé ìùàø îä ìå ìù÷ø ùáâîøà ùùúé äèòðåú éëåìåú ìäéåú àîú... àáì äëà ãÈîÅé ìîä ìå ìù÷ø áî÷åí òãéí ùäøé ëì ëåçå åçæ÷úå á÷ø÷ò æå òì éãé äàé ùèø äåà åäéàê ðàîø îä ìå ìù÷ø áùèø æä àé áòé àîø ùèøà îòìéà äåà åäìà îåãä ùäùèø ôñåì...".

ãáøéå öøéëéí áéàåø ùäøé áëì îéâå îåãä áòì äãéï áù÷øéåú äèòðä äàìèøðèéáéú åàó òì ôé ëï äåà ðàîï áæëåú äòåáãä ùäéä éëåì ìù÷ø. åëîå ëï ðàîø áðéãåï ãéãï ùéäéä ðàîï áèòðúå, ù÷ðä ä÷ø÷ò åäéä ìå ùèø ëùø, îéâå ãàé áòé àîø ùäùèø ùáéãå ëùø.

åæå ìùåï äøà"ù:

"ãòú øùá"í ãîçùá 'îîê æáðúä åäà ùèøà' çã èòðä... åàåúä èòðä ðúáèìä áäåãàúå ëàéìå òãéí îáèìéï àåúä... åìéúà ìäàé èòîà, ãòé÷ø èòðúå äééðå äà ã÷àîø 'îéðêÀ æáéðúä', åäùèø àéðå ëé àí ìøàéä áòìîà åèòðúå éëåì ì÷ééí áîàé ã÷àîø ùèøà îòìéà äåà àå áèòðä àçøú ò"é îéâå åàéï äåãàúå îëçùú èòðúå ëìì ãäåä ìéä ìîéîø îéâå".

åëï ëúá äøîá"ï ùàéðå îáéï ãáøé äøùá"í, åä÷ùä òì äâîøà:

"úéîä äåà ìîä ìà éäà àãí ðàîï ìèòåï òì ôä áîéâå ãéëåì ìúáåò áùèø, åäà àôéìå áîéâå ãúìåé áîòùä åîçåñø îòùä ðîé àîøéðï".

àëï, ôéøåù äøùá"í ðøàä ëòãéó îôéøåùéí àçøéí, áôùè ìùåï äâîøà.

ìôéøåù äøîá"ï, ùîÄé÷ã àú äáòéä áòåáãä ùäùèø ìà äéä î÷åééí - äòé÷ø çñø îï äñôø. åìø"é îéâàù, ùúìä àú äçñøåï áëê ãäåé îéâå ìäåöéà, ÷ùä, ãðøàä îìùåðå ùì øá éåñó ùäñúééâåúå îäîéâå ùøáä äëùéø, ñôöéôéú áî÷øä ãðï, åìà äìëä ò÷øåðéú îäìëåú îéâå. àê ëàîåø ãáøé äøùá"í èòåðéí äñáø, îàé ùðà äàé îéâå îëì îéâå ùáù"ñ. åúçéìä ð÷ãéí ìáàø îä ùëúáå äàçøåðéí áâãø ãéï îéâå.

á.   âãøé îéâå

äàçøåðéí [2] ëúáå ùúé áçéðåú áãéï îéâå:

1. îéâå ëàåîãðà - àðï ñäãé ùáòì äãéï ãåáø àîú, ùàí øöä ìù÷ø éëì ìèòåï èòðä èåáä / ðåçä / ÷ÀáÄéìä éåúø. äáðä æå áîéâå îî÷îú àåúå áñãø äãéï, áùìá äøàéåú (òééï ì÷îï ñò' é').

2. îéâå ëëåç èòðä, ëåç ðàîðåú. åæå ìùåï äàîøé áøåê (áñôø òèøú çëîéí çå"î ñé' ë'):

"åëé äéëà ãéù ìáò"ã îéâå àðå îçìéèéï ãáåãàé èåòï àîú?... éëåì ìäéåú ùîù÷ø åàçæ àçú îäèòðåú ùäãéï ùééôèø áäï. ø÷ ëê îãåú äúåøä ãàó ùèòðú éù ìé ëðâãå àéï ìäàîéï îöã òöîå, î"î ëéååï ùéù òåã öã èòðä ìäìååä ìäùúîè åìäéåú ðîöà æëàé ðâã äîìååä, àðå ãðéï áëì àùø éèòåï áîúåê ùéëåì ìåîø ëê åôèåø áæä îúáéòåú äîìååä ëîå áèòðä àçøú ùéëåì ìèòåï. åìãòú ëîä ôåñ÷éí àîøéðï àó îéâå ãìà ùëéçà åîèòðä èåáä ìèòðä âøåòä ãùí àéï öã àåîãðåú ìåîø îãèåòï ëê åìà ëê áåãàé àåîø àîú. ø÷ äèòí ëð"ì åæä ëìì âãåì áãéðé îéâå. åøáéí îùúáùéí ìåîø åñåáøéí ëùéù îéâå äåé ëàéìå òé"æ éù àåîã ãòú ùèåòï àîú åçáøå îù÷ø [3]".

äååä àåîø - ëåç äèòðåú ùì áòìé äãéï ðîãã ò"ô äèòðä äàéãàìéú ùéëìå ìèòåï. àìà ùðéñåç æä ðøàä ë÷áéòä ùøéøåúéú çñøú äéâéåï. áùìîà áéúåîéí éù òé÷øåï ùì 'èòðéðï', ëéååï ãìà äåä ìäå ìîéãò, åáéñåã ääìëä ùì 'èòðéðï' îåðçú ääðçä ùäèòðä àëï éëåìä ìäéåú àîú. àáì ááòì ãéï ùáèòðúå äåà îåãä áù÷øéåú äèòðä äàìèøðèéáéú, ìëàåøä, àéï ùåí äéâéåï ìæ÷åó ìæëåúå àú "ð÷åãåú" àåúä èòðä.

ä÷åùé îúçæ÷ òåã éåúø ìàåø äòåáãä ùìà îãåáø áâæéøú äëúåá [4] äîìîãú òì ò÷øåï äîéâå, àìà îùîò îäñåâéåú ùîéâå îáåññ òì ñáøä, åîù÷ìå ëãéï ãàåøééúà [5]. ìäñáø äãáøéí ðáøø úçéìä ùàìä éñåãéú åò÷øåðéú áëì äìëåú èåòï åðèòï.

â.   ùé÷åì äèòðåú [6]

äùàìä äøàùåðéú ùáéú ãéï ðæ÷÷ ìä áúçéìú ëì ãéï äéà ÷áéòú éçñé äëåçåú áéï äèåòï åäðèòï ò"ô èòðåúéäí. îé éãå òì äòìéåðä åòì îé ìäèéì àú çåáú äøàéä.

ìöåøê äáäøú äòðééï ðñ÷åø îñôø ãåâîàåú èéôåñéåú:

1. ëôéøä âîåøä - äúåáò èåòï îðä ìé áéãê, åäðúáò ëåôø - àéï ìê áéãé, äðúáò ðàîï. ëéååï ùäúåáò îåöéà, éãå òì äúçúåðä åòìéå çåáú äøàéä (îùðä ùáåòåú ìç:).

2. äúåáò èåòï îðä ìé áéãê, åäðúáò èåòï ôøòúé. äðúáò ðàîï (ùí). áôùèåú äåà ðàîï îàåúä ñéáä, ëéååï ùäúåáò îåöéà. áèòðúå ùì äðúáò àéï ùåí øéòåúà ìçùåã áå ùäåà îù÷ø, ùäøé ëì îÄìååä òåîãú ìôøòåï, åäÇîÌìååä âåôà ëùäìååä ìå ñîê òì ëê ùìàçø æîï éôøòðå. îùåí ëê, éãå ùì äúåáò òì äúçúåðä, åäîåöéà îçáøå òìéå äøàéä.

àê ðéúï ìåîø ùäåãàú äðúáò á"çæ÷ú çéåá", ùäøé äåãä áòöí ääìååàä, îâãéøä àåúå ëîåöéà îàåúä çæ÷ú çéåá, åòìéå çåáú äøàéä. åáëì æàú äåà ðàîï áèòðú ôøòúé, ëéååï ùéù ìå îéâå ãàé áòé àîø ìà ìåéúé.

åðøàä ùæå îçìå÷ú àîåøàéí ëìãäìï áî÷øä äáà.

3. ùáåòåú îà. - ðçì÷å àîåøàéí ìâáé äîìååä àú çáéøå áòãéí, àí öøéê ìôåøòå áòãéí àå àéï öøéê ìôåøòå áòãéí. ðéúï ìäáéï àú äîçìå÷ú áãéå÷ áð÷åãä æå: ùîåàì ñåáø ùàéï öøéê ìôåøòå áòãéí, åàí èåòï äìååä ùôøò ðàîï áìà øàéä. åäèòí, ëéååï ùòãé ääìååàä ìà àåîøéí îàåîä áðåâò ìàôùøåú ùäìååä ôøò, àéï ìäèéì ñô÷ áèòðúå. ìôéëê òì äîìååä, ùäåà äîåöéà, ìäáéà øàéä ùìà ôøò. øá éäåãä àîø øá àñé (áìéùðà ÷îà ùí) ñåáø ùöøéê ìôåøòå áòãéí, åáìòãéäí àéðå ðàîï ìèòåï ôøòúé. ìãòúå ðàîðåú ìååä áèòðú ôøòúé îáåññú òì îéâå. áãàéëà òãéí òì ääìååàä, ùåá àéï ìå îéâå, åçæø äåà ìäéåú äîåöéà îçæ÷ú çéåá, åòìéå äøàéä [7].

÷ééîà ìï ëùîåàì ùäîìååä àú çáéøå áòãéí àéï öøéê ìôåøòå áòãéí, åîôéøåùðå äð"ì òåìä äîñ÷ðä, ùðúáò ðàîï áèòðú ëôéøä áìà øàéä àó àí äåà îåãä áòöí òéìú äúáéòä - çæ÷ú çéåá, ëéååï ùìèòðúå ëáø ô÷òä (ëì òåã àéï øéòåúà áèòðúå) [8].

4. ùí - îÄìååä áùèø - àéï äìååä ðàîï ìèòåï ôøòúé. ìîøåú ùúåëï äòãåú áùèø àéðå îúééçñ éùéøåú ìùàìä àí äçåá ðôøò, ëååðú äîìååä åäìååä áúÅòåã ääìååàä áùèø åäô÷ãúå áéã äîìååä ìîñåø áéãå ðàîðåú áëì äðåâò ìôøòåï, îùåí ëê éãå ùì äìååä òì äúçúåðä áî÷øä æä, åòìéå çåáú äøàéä ùàëï ôøò [9].

5. èòðú ôøåò ðâã ùèø ùàéðå î÷åééí:

îç' úðàéí åàîåøàéí áëîä î÷åîåú áù"ñ (ëúåáåú éè. åòåã) ìâáé îåãä áùèø ùëúáå àí öøéê (äîìååä) ì÷ééîå àå àéï öøéê ì÷ééîå. ÷ééîà ìï ëîàï ãàîø ùöøéê ì÷ééîå, åàò"â ùäîìååä éëåì ìèòåï "ùèøê áéãé îàé áòé", ðàîï äìååä áèòðú ôøòúé áîéâå ãàé áòé àîø îæåéó.

÷åùééúéðå ìòéì òì äáðú îéâå ëëåç èòðä îçøéôåú òåã éåúø. ìà ãé áëê ùîæëéí àåúå áîîåï áæëåú ëåç èòðä ùäåà áòöîå ìà èòï, åàó îåãä áù÷øéåúä (÷ùä àôéìå á"ùãä ðéèøìé"), àìà ùáðéãåï ãéãï ðåúðéí ìå ëåç æä àôéìå ùàåçæ áèòðä ùàéðä ñáéøä, åîåøòú ò"é àåîãðà ã"ùèøê áéãé îàé áòé" - "çæ÷ä äåà ãàéï àãí îùää ùèø áòãéí ëùäåà ôøåò áéã çáøå" [10].

ã.   îéâå - ëåç èòðä

ðøàä ìåîø áäñáø äãáøéí ùîéâå ëëåç èòðä áñê äëì çåùó áôðéðå àú éçñé äëåçåú áéï äöããéí.

èòðú ôøåò ëðâã ùèø àéðä ÷áéìä, ëéååï ùéãå ùì áòì äùèø òì äòìéåðä, éù ìå çæ÷ú çéåá äîåëçú áùèø. ð÷åãú äîåöà áãéåï äéà çåá áùèø äîöøéê øàéä òì ôøòåï, åäìååä àéðå éëåì ìãçåúå áèòðä áòìîà.

áùèø ùàéðå î÷åééí, äòåáãä ùäìååä éëåì ìèòåï îæåéó, çåùôú áôðéðå àú ëåçå äàîéúé ùì äùèø, åîîéìà îèä àú äëó ìèåáú äìååä. îòúä éãå ùì äîìååä òì äúçúåðä, åòìéå çåáú äøàéä. ð÷åãú äîåöà äéà úáéòä ùàéðä îáåññú, ùäøé îúáøø ùäùèø ëîåú ùäåà çñø ëì òøê.

äîéâå àéðå î÷ðä ð÷åãåú æéëåé ìèòðä ëìùäéà îëåç äèòðä äàìèøðèéáéú, àìà ùæå äàçøåðä îâìä ìðå àú éçñé äëåçåú äàîéúééí áîöá äðåëçé.

ìà ééúëï ùáéú ãéï éðöì àú äåãàúå áëúéáú äùèø ëð÷åãú îåöà, ùéù çæ÷ú çéåá áùèø ìîìååä, åéèéì òì äìååä àú çåáú äøàéä, ëéååï ùàéï ìøàåú áäåãàú áòì ãéï îåöø îùôèé îåâîø, ëì òåã äåà èåòï úåê ëãé ãéáåø [11], ùàéï äåãàúå äåãàä àìà ìîøàéú äòéï áìáã (äøçáä ùì äòé÷øåï "äôä ùàñø äåà äôä ùäúéø").

ðîçéù àú äãáøéí áãåâîä ðåñôú îäîùðä áëúåáåú (èæ:):

"åîåãä ø' éäåùò áàåîø ìçáéøå ùãä æå ùì àáéê äééúä åì÷çúéä äéîðå ùäåà ðàîï, ùäôä ùàñø äåà äôä ùäúéø" - îéâå ãàé áòé àîø ùìé äéà îòåìí.

ò÷øåðéú, çæ÷ú îøà ÷îà îäååä ð÷åãú îåöà äîèéìä òì äîçæé÷ ëøâò á÷ø÷ò, àú çåáú äøàéä ùäåà ÷ðä àåúä. àê ëùàéï òãéí ìîøà ÷îà, äîéâå îáèà éçñé ëåçåú ùåðéí, åîèéì ìîòùä àú çåáú äøàéä òì äîøà ÷îà. áéú ãéï àéðí éëåìéí ìäéùòï òì äåãàú äîçæé÷ á÷ø÷ò ùàëï äúåáò äåà äîøà ÷îà, îôðé ùìèòðúå, "ùåÉáøä áöéãä" - ì÷åçä äéà áéãå.

úîöéú äãáøéí: áéú ãéï, ìàçø ùùåîò àú èòðåú äöããéí, öøéê ì÷áåò àú îàæï äëåçåú åìäëøéò îé îåâãø ë"îåöéà", áîåáï äøçá, åìäèéì òìéå àú çåáú äøàéä. áùìá øàùåðé æä, áéú ãéï îúçùá àê åø÷ áùé÷åìéí äàåáéé÷èéáéí äòåîãéí ìøùåúå, åìà áðúåðéí äòåìéí îúåê äèòðåú ("äôä ùàñø"), áÌÀàÄí ùåÉáøï áöéãï ("äôä ùäúéø").

ä.   ùèøà æééôà

ìàåø ãáøéðå ìòéì ðøàä ìôøù áñåâééúðå ùøáä åøá éåñó ðçì÷å áâãø îéâå. øáä îáéï ùîéâå îáåññ òì àåîãðà åáÅøåø, åìëï ìà àéëôú ìðå ùäúáññ òì ùèø îæåéó, ñåó ñåó àåúä àåôöéä ùéëåì äéä ìù÷ø åìæëåú áãéï îåëéçä àú àîéðåúå áèòðúå äñåôéú.

øá éåñó îáéï ùîàçåøé òé÷øåï îéâå òåîãú ñáøú ëåç äèòðä ëîáåàø ìòéì [12]. òì ëï äåà ñåáø ùáðéãåï ãéãï àéï ìäòîéã ìøùåúå àú ëåçå ùì äîéâå, ëéååï ùáøåø áðéãåï ãéãï ùéãå ùì áòì äùèø òì äúçúåðä åòìéå çåáú äøàéä, åàôéìå äåà òöîå îáéï æàú åîùåí ëê äöèééã áùèø îæåéó ëãé ìäåëéç àú èòðúå.

îòúä, àéï îéâå ëëåç èòðä éëåì ìñééò ìå, ëé éñåãå ìäåëéç ùéëåìúå ùì áòì ãéï ìæëåú áèòðä áòìîà, àê åãàé ùàéï áëåçå ìàùù øàéä ôé÷èéáéú àå ìîìà àú î÷åîä, ìôéëê çåáú äøàéä, òì äúåáò, áî÷åîä òåîãú. ðøàä ùæå äééúä ëååðú äøùá"í ùëúá: "... ëì ëåçå åçæ÷úå á÷ø÷ò òì éãé äàé ùèø äåà..." - ãòìéå çåáú äøàéä, "åäìà îåãä ùäùèø ôñåì..." - åøàéä àéï ìå, åáîä ëåçå ìäåöéà îîåï.

åðøàä ìäñáéø áãøê æå âí àú ôéøåù äúåñ' (åäøà"ù), ùëúáå, "ãèòîà ãøá éåñó ãìà àîøéðï îéâå äëà ëéååï ãìéú ìéä äëà îéâå àà"ë ù÷ø úçéìä...". áòéåï øàùåðé ðøàä ùëååðúí ìåîø, ùàéï ìçæ÷ éãé áòì ãéï áîéâå, åáëê ìÀâÇáÌåÉú àú ðàîðåú èòðåúéå, ëàùø ìðâã òéðéðå îúáøø, ãáøùéòé òñ÷éðï, áàãí ùæééó ùèø åùé÷ø ááéú ãéï (åëôé ùðøàä îãáøé äñî"ò ñé' î"ç ñ"÷ à). àê îäîùê äñåâéä îäî÷øä ùì ääåà òøáà îåëç ùìà æå äð÷åãä (åëôé ùãçä ùí äù"ê àú ãáøé äñî"ò îàåúä ñåâéä).

åðøàä, ùëååðúí ìåîø ùäòåáãä ùäéä öøéê ìù÷ø úçéìä îìîãú, ùäúðàéí äàåáéé÷èéáéí îöéáéí àåúå ë"îåöéà" áîòøëä åòìéå äøàéä, åæå - àéï ìå. îùåí ëê àéðå ðàîï àó áääåà òøáà, ùäùèø äâéò ìéãå áãøëéí ëùøåú, åùéîù ëøàéä áòáø, àê ëéååï ùðôøò - ðîçì ùéòáåãå, åäøé äåà ëçñôà áòìîà.

å.   îéâå ìäåöéà

äøîá"ï , ìàçø ùäùàéø àú ãáøé äøùá"í áö"ò, äáéà àú ôéøåù äø"é îéâàù ìñåâéä, ùîç' øáä åøá éåñó îúî÷ãú áùàìä, àé îéâå ìäåöéà àîøéðï àå ìà.

áðåâò ìãéåï æä, ä÷ùä äøîá"ï òì äø"é îéâàù îñôø ÷åùéåú, åîñ÷ðúå ãàîøéðï îéâå ìäåöéà [13]. øàééúå äîëøòú îäñåâéä áá"î (÷é.):

"îìååä àåîø çîù (ùÑÈðÄéí áîùëðúà ãñåøà îâéò ìé). ìååä àåîø ùìù. à"ì àééúé ìê ùèøê. à"ì ùèøà àéøëñ ìé. àîø øá éäåãä - îìååä ðàîï, îéâå ãàé áòé àîø ì÷åçä äéà áéãé", åîñ÷ðú äâîøà ëøá éäåãä.

åôéøù äøîá"ï ãîééøé ùáàå ìãéï ìôðé àëéìú ùúé äùðéí äùðåéåú áîçìå÷ú, åäîìååä úåáò ìäåöéà îîåï, "åàéï ìê îéâå ìäåöéà éåúø îæä".

ìëàåøä, ìãáøéðå ìòéì, ÷ùä îãåò ðàîï áîéâå ãàé áòé àîø ì÷åçä äéà áéãé, åäøé ìà äéä ðàîï áèòðä æå àìà áæëåú çæ÷ú ùìù ùðéí ùäçæé÷ á÷ø÷ò - ùéäåå øàéä òì áòìåúå òìéä. øàéä æå îöã äàîú - àéðä, åãåîä äéà ìàåúå ùèøà æééôà ùäöéâ äîìååä ìôðé øáä áñåâééúðå.

àîðí ìøîá"ï ìà ÷ùéà, ëéååï ùìãòúå áùèøà æééôà, àôéìå áæåæé, àí äùèø äéä î÷åéí, äéä ðàîï ìäåöéà áîéâå àôéìå ìøá éåñó, ëôé ùòåìä îôéøåùå ìñåâééúðå. åìëàåøä éù ìäñé÷ ùìøîá"ï, îéâå éñåãå áàåîãðà [14], åìëï ìà àéëôú ìï ùðñîê áèòðúå òì ùèø îæåéó, åëì ùëï áî÷øä äðéãåï áá"î ÷é.

àê ëàîåø ìãáøéðå ÷ùä, îàé ùðà àåúï â' ùðéí ùäçæé÷ á÷ø÷ò, îäùèø äîæåéó áñåâééúðå.

[àéï ìçì÷ åìåîø, ùùí ëéååï ùäçæé÷ á÷ø÷ò â' ùðéí îï äãéï åáéåùø, éëåì ìäùúîù áä ëøàéä ôé÷èéáéú, îä ùàéï ëï áùèøà æééôà, ãäøé ëáø äåëçðå ùâí äúåñ' ìà ëéååðå ìëê, åäøàéä îòåáãà ã"ääåà òøáà" áñåâééúðå.]

åàîðí, ø' éåðä, ääåìê áùéèú äø"é îéâàù ãîéâå ìäåöéà ìà àîøéðï, ôéøù áñåâééú øáä áø ùøùåí (á"á ìâ. ñåó ã"ä ëé àîéðà) ääéà ãá"î (÷é.):

"ãìà äåé îéâå ìàôå÷é îîåðà, ëéååï ùëáø æëä á÷ø÷ò ìôé èòðúå îùòä ùéøã áä åäçæé÷ áä ìä' ùðéí áçæ÷ä ãðòì âãø åôøõ ëìùäåà".

îòúä àôùø ìåîø ùàåúï â' ùðéí ùëáø äçæé÷ á÷ø÷ò àéðí òåã øàéä ôé÷èéáéú, àìà äåëçä àîéúéú òì áòìåúå, åäîéâå îáèà, ùàí áëåçï ìäåëéç áòìåú âîåøä á÷ø÷ò ðâã îøà ÷îà, ëì ùëï ùáëåçï ìäçæé÷ ä÷ø÷ò ááòìåú äîìååä ìä' ùðéí áúåøú îùëðúà [15]. æä äçéìå÷, ìãòú ø' éåðä, áéï àåúå î÷øä áá"î ÷é., ìòåáãà ãøáä áø ùøùåí, ùøöä ìàëåì ôéøåú ÷ø÷ò òì çùáåï çåá öããé ùàéï ìå ëì æé÷ä ìîùëåðà, áæëåú äîéâå ùäçæé÷ áéîé àáéäí ùì äéúåîéí â' ùðéí, åéëì ìèòåï ì÷åçä äéà áéãé, ãàæ, ìãòú ø' éåðä, åãàé çùéá îéâå ìäåöéà, åàåúï â' ùðéí ãîå ìùèøà æééôà.

àê àé àôùø ìäñúô÷, áééùåá äñåâéä áá"î áãøê æå, ìãòú äø"é îéâàù, ëéååï ùäåà ôéøù áòåáãà ãøáä áø ùøùåí, ùäçæé÷ â' ùðéí áôðé äéúåîéí ãåå÷à. ãàéìå äçæé÷ áéîé àáéäï, ìãòú äø"é îéâàù, äéä ðàîï áîéâå äð"ì. åìëàåøä ëì ùëï ãäëà ùééëú èòðú äøîá"ï, ã"àéï ìê îéâå ìäåöéà éåúø îæä".

áøí, ÷åùééúðå àéðä î÷åîéú îàåúï ùúé ñåâéåú áìáã, àìà ò÷øåðéú òì ùéèú äø"é îéâàù ãîéâå ìäåöéà ìà àîøéðï, ãìëàåøä ëì îéâå äåà ìäåöéà. äòåáãä ùáèòðúå äéä àîåø ìäôñéã ììà äîéâå, îù÷ôú àú îòîãå äðçåú, åùòìéå çåáú äøàéä, åùáòöí äåà äîåöéà - îçæ÷ú îîåï, îçæ÷ú çéåá, îçæ÷ú ùèø, îçæ÷ú îøà ÷îà åëå'. îä äçéìå÷ áéï äî÷øéí äùåðéí, åîúé çùéá îéâå ìàå÷åîé åîúé ìàôå÷é.

åðøàä ùæä ëì éñåãå ùì îéâå ëëåç èòðä, ëôé ùäñáøðå ìòéì. äîéâå îáèà áòöí ùäöáúå áîòøëä ëîåöéà ðáòä î"èòåú àåôèéú", åäúáññä òì äåãàä îëìì èòðúå, ùàéï ìðå øùåú ìäùúîù áä, àìà çåáä òìéðå ìäèéì àú çåáú äøàéä, òì äîåâãø ëîåöéà, ò"ô äðúåðéí äàåáéé÷èéáéí äòåîãéí ìøùåúðå. äèòðä äàìèøðèéáéú äéà äîáçï äàîéúé ìëê, åäéà äîàôùøú ìðå ìäâãéø ðëåðä îé äîåçæ÷ åîé áàîú äîåöéà.

èòðú ôøòúé áàä ìäåöéà îçæ÷ú çéåá, ùäøé äåà îåãä ùìååä. îéâå ãàé áòé àîø ìà ìåéúé îåëéç ìðå ùàéï ùåí ðúåï àåáéé÷èéáé ùòì ôéå àðå éëåìéí ìäâãéøå ëîåöéà, ùäøé àí äéä øåöä äéä îëçéù àú òöí ääìåàä. îùåí ëê àðå îèéìéí àú çåáú äøàéä òì äúåáò, ùøåöä ìäåöéà îîåï îçæ÷ú äìååä.

æäå âí äîöá áèåòï ôøòúé ðâã ùèø ùàéðå î÷åéí ãàé áòé àîø îæåéó.

ìòåîú æàú, áùèøà æééôà áæåæé, áøåø ùäîìååä äåà äîåöéà åòìéå äøàéä, åëîå ùùèø îæåéó àéðå îäååä øàéä, ëê âí äàåôöéä ùìå ìøîåú àú áéú äãéï åìäöéâ ìôðéå ùèø îæåéó, àéðä ôåèøú àåúå îìäáéà øàéä ëãú åëãéï.

äáòééúéåú îúçéìä áîçæé÷ á÷ø÷ò äáà ìäåöéà îçæ÷ú îøà ÷îà. ùí ÷ééîú áòéä àåáéé÷èéáéú áäâãøú äîåöéà åäîçæé÷, áìé ùåí ÷ùø ìãéï îéâå. ãìëàåøä îàé ùðà îçæé÷ á÷ø÷ò îîçæé÷ áîèìèìéï, åáî÷øä ùàéï ìîòøòø òãé àáåú, åäîåçæ÷ îëçéù åèåòï "ùì àáåúé", îé ìà àæìéðï áúø çæ÷ä ù÷ø÷ò ùúçú éãå ùìå äéà (àôé' áìà òãé â' ùðéí)? àìà ùääáãì áîöéàåú áéï ÷ø÷ò ìîèìèìéï, åäòåáãä ùìà ùééê ìäçæé÷ á÷ø÷ò "úçú éãå" ëôùåèå, îçééáú àåúðå áäëøç ìäúçùá áçæ÷ú îøà ÷îà (äéãåòä ìðå ò"ô òãéí àå øàéä), åàó áîåãòåúå ùì äìå÷ç ÷ééí äçùù ôï éëôåø áå äîøà ÷îà, åìëï "úìú ùðéï îéæãäø àéðéù áùèøéä" [16].

îòúä îåáï îãåò áî÷øä áëúåáåú èæ:

"ùãä æå ùì àáéê äééú, åì÷çúéä äéîðå ùäåà ðàîï, ùäôä ùàñø äåà äôä ùäúéø".

- ìà çùéá îéâå ìäåöéà îçæ÷ú îøà ÷îà, ëéååï ùðúåï æä ùäúåáò äéä îøà ÷îà éãåò ìáéú ãéï ø÷ îúåê äåãàúå ùì äðúáò, åàéï àðå éëåìéí ìäñúîê òìéå. òì ôé äðúåðéí äéãåòéí ìðå àåáéé÷èéáéú, ãåå÷à äðúáò äåà äîåçæ÷ á÷ø÷ò, åäîøà ÷îà øåöä ìäåöéà îúçú éãå, åòìéå äøàéä [17].

åëîå ëï ðàîø áî÷øä áá"î (÷é.). ðëåï äãáø ùøöåðå ùì äîìååä ìäåöéà ôÌÅéøåú ùúé ùðéí, ùìèòðúå îâéòéí ìå úîåøú ääìååàä, àê àìîìà ùäåãä ùáúåøú îùëåðà äåà éåùá á÷ø÷ò, äéÄéðå îçæé÷éí àåúä ááòìåúå áìà øàéä, åìà äééðå úåáòéí îîðå ìäöéâ ùèø, ëéååï ùéùá áä â' ùðéí ììà îçàä. àéï äâ' ùðéí îäååéí øàéä ù÷ðàä, àìà äéà îåçæ÷ú ááòìåúå îòöí éùéáúå á÷ø÷ò. äâ' ùðéí áàåú ø÷ ìúøõ çùã ùéëåì ìäúòåøø áàîéðåúå - îãåò àéï áéãå ùèø, ãàéðéù îéæãäø áùèøéä - úìú ùðéï, èôé - ìà îéæãäø.

ìãòú äø"é îéâàù, àó àí øåöä ìàëåì ôéøåú á÷ø÷ò òì çùáåï çåá ùàéï ìå ùåí æé÷ä ìîùëåðà, àîøéðï äàé îéâå, ëãôéøù áòåáãà ãøáä áø ùøùåí, ëéååï ùñåó ñåó äéà áçæ÷úå, åäàé ãîåãä ùàéðä ùìå àéï ìðå ìäåöéàä îéãå òì ñîê äåãàúå, àìà øùàé äåà ìäçæé÷ä òã âîø àëéìú äôéøåú ùîâéòéí ìå ìèòðúå, ëì òåã ìà éáéà äúåáò øàéä [18].

æ.   äìëúà ëøáä áàøòà

äî÷øä áñåâééúðå - ùèøà æééôà áàøòà - äåà äâáåìé, åìîøåú ùäñëéí øá àéãé áø àáéï ò÷øåðéú ìùéèú øá éåñó, îãôñ÷ ëååúé áæåæé, øàä ìðëåï ìôñå÷ ëøáä áàøòà.

øá éåñó ñåáø ãùàðé äî÷øä ãäëà îäî÷øä áá"î (÷é.), äëà çæ÷ú äîøà ÷îà éãåòä ìáéú ãéï (áòãéí àå ëéåöà áæä), åîàéãê äìå÷ç ìà äçæé÷ â' ùðéí. ð÷åãú äîåöà äàåáéé÷èéáéú äéà òéîåú áéï çæ÷ä áôåòì ìáéï çæ÷ú îøà ÷îà. áëäàé âååðà á÷ø÷òåú àðå îçìéèéí ùäîøà ÷îà äåà äîçæé÷, åòì äîåöéà îîðå çåáú äøàéä. ìëï èåòï øá éåñó, "àîàé ñîëú àäàé ùèøà" - ëøàéä, "äàé ùèøà çñôà áòìîà äåà".

ìòåîúå ñåáø øá àéãé áø àáéï, ãàó á÷ø÷òåú îåâãø äéåùá áôåòì á÷ø÷ò ëîåçæ÷, åäîøà ÷îà äîòøòø äåé äîåöéà, àìà ùéù øéòåúà áèòðú äîçæé÷, ã"úìú ùðéï îéæãäø àéðéù áùèøéä" - åàéä ùèøå? ëúéøåõ åäúçî÷åú îøéòåúà æå åëçéôåé òì èòðú àåáãï äùèø, ñåáø øá àéãé áø àáéï ùëì ä"àîöòéí" ëùøéí, àôé' ùèø îæåéó [19].

ìòåîú æàú äîöá áæåæé ùåðä ìçìåèéï. ùí àéï ùåí áñéñ ìøàåú àú äîìååä ëîåçæ÷, åäåà ðçùá òì ôé ëì ä÷øéèøéåðéí ëîåöéà, åòìéå äøàéä. ùèøà æééôà àéðå øàéä, åâí ìà äîéâå äðåáò îîðå.

ç.   ñéëåí áéðééí

îòúä, òìä áéãéðå, ùãáøé äøùá"í, äúåñ' (äøà"ù) åäø"é îéâàù òåìéí á÷ðä àçã.

"îéâå ìäåöéà ìà àîøéðï" äåà ôåòì éåöà ùì äáðú îéâå ëëåç èòðä. ëì äðæ÷÷ ìîéâå, îáçéðä îñåééîú, áà ìäåöéà, àìà ùäîéâå äòåîã ìøùåúå î÷ðä ìå îòîã ùì îåçæ÷, åùëðâãå äåà äîåöéà . áî÷øéí àìå äåé äîéâå ìäçæé÷.

ëàùø äàôùøåú ùìå ìæëåú áàîöòåú äèòðä äàìèøðèéáéú àéðä ðåáòú îÄ÷ÌÀáÄéìåÌú òöí àåúä èòðä, àìà îøàéä ôé÷èéáéú äîúìååä ìä, äøé äåà äîåöéà, åîéâå ìäåöéà ëäàé âååðà ìà àîøéðï [20].

àëï, ÷ééîéí îöáéí âáåìééí äðéúðéí ìôøùðåéåú ùåðåú åàîðí îöéðå ùðçì÷å àîåøàéí (øá éåñó åøá àéãé áø àáéï), åøàùåðéí (ø"é îéâàù åø' éåðä áòåáãà ãøáä áø ùøùåí) áî÷øéí ùåðéí.

è.   øîá"í èåòï åðèòï (å', à)

ëúá äøîá"í äì' èåòï åðèòï ô"å äì"à:

"áòìé ãéðéï ùáàå ìáéú ãéï... àåîøéí áéú ãéï ìðèòï äùá òì èòðúå åôøù äúùåáä... ìôéëê àåîøéí ìå äéàê úàîø àéðé çééá ëìåí, ùîà àúä îúçééá îï äãéï ìùìí åàéï àúä éåãò, àìà äåãéò ìãééðéï ôéøåù äãáøéí åäí éåãéòåê àí àúä çééá àå àéï àúä çééá. åàôéìå äéä çëí âãåì àåîøéí ìå àéï ìê äôñã ùúùéá òì èòðúå ëéöã àéï àúä çééá ìå, îôðé ùìà äéå ãáøéí îòåìí àå ùäéå åäçæøú ìå, ùäøé àðå ãðéï áîúåê ùéëåì ìåîø áëì î÷åí".

ãáøé äøîá"í úîåäéí ìäôìéà. åëé àðå îåãéòéí ìáòì ãéï ùéëåì äéä ìù÷ø åìæëåú áèòðä ëìùäé, àå îééãòéí àåúå ùéèòï èòðåúéå åàðå ðúçùá áàåôöéä ùòîãä áôðéå ìù÷ø? ìäáðú îéâå ëàåîãðà, ãáøé äøîá"í äììå áìúé îåáðéí ìçìåèéï. àéæå àåîãðà éù áòåáãä ùàãí éëì ìù÷ø åìèòåï èòðä èåáä éåúø, àí îééãòéí àåúå îøàù ùàðå òùåééí ìäúçùá áëê? äøé àæ åãàé ùéòãéó ìèòåï "äçæøúé" (áî÷øä äîåôéò áøîá"í), îìëôåø åìèòåï ìà äéå ãáøéí îòåìí, ëãé ìäéùîò àîéï, åìäðåú îàåúä àåîãðà ùáéùÒøåäå òìéä.

àê ìàåø ãáøéðå ìòéì, ãáøé äøîá"í îåáðéí åôùåèéí. äøîá"í îèôì ááòì ãéï äîá÷ù ìùîåø òì æëåú äùúé÷ä îñéáä äåâðú áéåúø. äåà áèåç áöã÷úå ("çëí âãåì"), àìà ùäåà éåãò ùèòðúå àéðä ÷áéìä ááéú ãéï áìà ùéáéà òìéä øàéä, åîàéãê ìù÷ø äåà àéðå øåöä, òì ëï äåà îòãéó ìñúåí ãáøéå. ìùí ëê îñáéøéí ìå áéú ãéï, ùàéï ìå îîä ìçùåù, îùåí ùîòîãå, îáçéðú äçåáä ìäáàú äøàéåú éÄáÌÈçï ìà ø÷ òì ôé èòðåúéå, àìà òì ôé ëì èòðä àçøú ùéëåì äéä ìèòåï, ùúåëéç áòöí ùéãå òì äòìéåðä. îòúä àéï ìå ìçùåù ìôøù èòðåúéå, ëéååï ùâí àí úÅøÈàéðä îôìéìåú àåúå áãéï, äøé áéú ãéï ìà éðöì æàú ìøòúå, àìà éëøéò áùàìä òì îé çåáú äøàéä, ø÷ òì ôé ðúåðéí àåáéé÷èéáéí, äòåîãéí ìøùåúå.

îòúä éù î÷åí ìùàåì - îä òøê ìëê ùéôøù èòðåúéå, àí áéï ëä åëä äåà éæëä ìçñéðåú áæëåú äèòðåú äçìåôéåú ùòîãå ìøùåúå? òì ëê ðîöà úùåáä áäîùê ãáøé äøîá"í, áàåúä äìëä:

"äøé ùèòï òìéå ùäìååäå îðä åäùéá æä åàîø ìà äéå ãáøéí îòåìí, åàçø ëê äáéà äèåòï òãéí ùäìååäå áôðéäí åçæø äðèòï åàîø ëï äéä, ìåéúé åôøòúé, àéï î÷áìéï îîðå àìà äåçæ÷ ëôøï åîùìí åëå'".

áéú ãéï îáéï åîëáã àú øöåðå ùì áòì ãéï ìùîåø òì æëåú äùúé÷ä îäñéáä äðæëøú ìòéì. òì ëï äåà îöéá ìéîéðå àú ãéï îéâå, äîâï òìéå îôðé çùéôú éúø åäôììúå òì ôé äåãàåú îëìì èòðåúéå, ëàùø ìèòðúå, àéï áäï ëãé ìçééáå.

àê áøåø ùàéï ìúú ìøîàé çñéðåú åãøê äúçî÷åú áàîöòåú æëåú äùúé÷ä, åìëï äåà ðúáò ìôøù èòðåúéå, åáîéãä åéòéãå òãéí ðâãå, éåçæ÷ ëôøï åéúçééá ìùìí.

é. îéâå ëàåîãðà, àéîúé?

ðåúøä áòéðä ùàìú äéçñ áéï ùúé ääáðåú áîéâå (ëàåîãðà àå ëëåç èòðä). äàí éù ìøàåúï ëùúé àìèøðèéáåú ùöøéê ìáçåø áéðéäï, àå àåìé îùîùåú äï áëúø àçã áî÷áéì, àå ùîà ÷ééîú çìå÷ú úô÷éãéí áøåøä áéðéäï?

ëîöåèè ìòéì (ñòé' á), ãòú ä"òèøú çëîéí", ìùìåì îòé÷øä àú äáðú îéâå ëàåîãðà, åìãòúå àéï ìäáéï àú ãéï îéâå àìà ëëåç èòðä áìáã.

àîðí, ìãòú äàçøåðéí (òééï ìòéì äòøä 2), ùúé äáçéðåú áîéâå ðëåðåú ëàçú. áëì î÷øä åî÷øä éù ìáçåï, äàí äîéâå ëÌÈùÄéø áàçú äáçéðåú. åàí ëï, ãé áæä ëãé ìæëåú àú áòìéå.

àåìí ðøàä ùðéúï ìúçåí àú îøçá ôòåìúï, åìäöáéò òì ÷å äôøãä çã åáøåø áéðéäï.

ëîáåàø ìòéì áàøéëåú, áéú ãéï, ááåàå ìäëøéò áéï áòìé ãéï, ùå÷ì úçéìä àú èòðåúéäí, ÷åáò éãå ùì îé òì äúçúåðä åîèéì òìéå àú çåáú äøàéä. îùîòåú ÷áéòä æå äéà áòöí äëøòú äãéï ìèåáú äîåçæ÷, îôàú îåçæ÷åúå, ëì òåã àéï äîåöéà îáéà øàéä.

äëøòú áéú ãéï áàåôï æä äéðä òåã áîéùåø äèòðåú (òééï ìòéì äòøä 6). áùìá æä, çåáä òì áéú äãéï ìäúçùá áàí éù ìàçã äöããéí îéâå (äîùîù ëëåç èòðä), åòì ôéå, ìäâãéø ðëåðä, îé äîåöéà åîé äîçæé÷.

áøí, åãàé ùàéï áãáøéí àìå ìä÷ðåú çñéðåú îåçìèú ìîçæé÷, åàó äîåâãø ëîåçæ÷ ò"ô ëì ä÷øéèøéåðéí, ðéúï ìäåöéà îéãå, áàîöòåú øàéä àå àåîãðà äîøòú àú ñáéøåú èòðåúéå.

áàí äîåöéà îáéà øàéä ìèòðåúéå [21] (àå ù÷ééîú àåîãðà äîçæ÷ú àú èòðúå, ëâåï 'çæ÷ä ãàéï àãí ôåøò úåê æîðå' åëéå"á), òåìä äãéåï ùìá, åîòúä éù ìáéú äãéï ìäëøéò òì ôé øàéåú. áî÷øä ëæä, îéâå ëëåç èòðä, àéðå øìååðèé òåã, ëéååï ùâí áìòãéå îåâãø áòìéå ëîåçæ÷, åàòô"ë ùëðâãå îåöéà îîðå îçîú äøàéä ùáéãå.

æå ìùåï ä"÷äéìåú éò÷á" (á"î ñå"ñ â'):

"àáì äéëà ãäúåáò áà ìúáåò îçîú øàéä ùáéãå, ëâåï áùèø åëéå"á, ãîçîú øàéä ëæå äà éëåì ìäåöéà îéã äîåçæ÷, äðä àæ ìà éåòéì ìäðúáò ëìì îéâå ãîùååé ìéä îåçæ÷, ùäøé áìàå äëé äåà îåçæ÷ îîù åàó òì ôé ëï éù ëåç ìúåáò ìäåöéà îéãå îçîú äøàéä ùìå...".

àîðí âí áî÷øéí àìå éù ìáçåï ùîà äîéâå, ëàåîãðà, éëåì ìäååú áÌÅøåø åøàéä ðâãéú, ùúúîåãã åàåìé âí úëøéò, àú øàééúå ùì äúåáò.

åàëï îöàðå ùäâî' îñúô÷ú áðåâò ìîéâå áî÷åí çæ÷ä ã"àéï àãí ôåøò úåê æîðå" (á"á ä:). ìòåîú æàú áî÷åí òãéí ÷éé"ì ãìà àîøéðï îéâå (ùí ìà.;ìâ:).

äååä àåîø, ëùðçéúåú áòì äîéâå, ðåáòú îòöí éçñé äëåçåú áèòðåú ùðé äöããéí, àæé îéâå îúô÷ã ëëåç èòðä, åáòöí î÷ðä òãéôåú ì"ðçåú" áèòðúå, áæëåú äàåôöéä ùòîãä áôðéå ìèòåï èòðä çìåôéú, ùáä äéä æåëä îôàú äéåúå îåçæ÷ òì ôéä.

ëàùø äîåöéà îçæ÷ èòðúå áøàéä, àæé àí éù îéâå ìîåçæ÷, äøé äåà îúô÷ã ëàåîãðà. îòúä éù ìáçåï àí áëåçå ìäúîåãã òí øàééúå ùì äúåáò. åîé ùøàééúå òãéôä, éæëä áãéï.

äáãì ðåñó, ðåáò îäàîåø ìòéì, ÷ééí áéï ùúé äáçéðåú. îéâå ëëåç èòðä éëåì ìÀäÄáÌÈðåÉú òì ëì èòðä çìåôéú äòåîãú ìøùåú áòìéå, åáìáã ùúù÷ó ëåç îåçæ÷åú (ìàôå÷é ùèøà æééôà àå ëéå"á, åëãðúáàø ìòéì).

ìòåîúå, îéâå ëàåîãðà, çééá ìòîåã áúðàé àçø, ùàëï ÷ééîú äàåîãðà ùäåà ãåáø àîú, áò÷áåú äàåôöéä ùìå ìù÷ø. àîðí, àí éù ìäèéì ñô÷ áðëåÉðåÌúåÉ ìèòåï àåúä èòðä çìåôéú, àéï ìäçìéè ùàëï áåçø äåà áèòðúå, îöã ëÌÀðåÌúÈä, ãùîà áçø áä îçîú äéåúä ðåçä éåúø (ìàôå÷é èòðä ùàéðä ùëéçä àå îéâå ãäòæä åëéå"á). åæå ìùåï ä"÷äéìåú éò÷á" áäîùê äãáøéí ùí:

"...äéëà ãäîéâå äåà äåëçä òì àîéúåú èòðú äîåçæ÷, ëâåï îéâå îòìéà ùàéðä ãäòæä [22], àæ îåòìú ìå ìæëåú ìäçæé÷ áùìå, ëé øàééú äîéâå îçìùú åîøò ìä ìøàééú äúåáò äáà îëåç ùèø àå ùàø äåëçåú."

éöåéï ëé, ìëàåøä, äâîøà òöîä îãéé÷ú áìùåðä ìäáãéì áéï ùðé úéô÷åãé äîéâå. áøåá äî÷øéí îéâå îúô÷ã ëëåç èòðä, åìëï îúðñçú äâîøà áìùåï "îéâå ãàé áòé àîø" = îúåê ùäéä éëåì ìåîø, ëùáëååðúä ìäöáéò òì äèòðä äçìåôéú, äî÷ðä ìå áòöí, îòîã ùì îåçæ÷. áîöáéí ùäðúáò îåçæ÷ àìà ùèòðúå îåøòú áâéï àåîãðà àå øàééä ùäáéà äúåáò, ãàæ îéâå öøéê ìùîù ëøàééä ðâãéú, î÷ôéãä äâî' ìäúðñç áìùåï "îä ìå ìù÷ø" [23], åáøöåðä ìäãâéù àú öã äàåîãðåú ùáîéâå.

éà.   äîùôè äòáøé ìòåîú äîùôè äàæøçé

"ëúá äâðä" áîùôè äàæøçé:

ìà ãé ìðúáò ìäëçéù, àìà òìéå ìâìåú îäé âéøñúå (ìôøù èòðåúéå). îìáã àôùøåú ùì ëôéøä îåçìèú áúáéòä, ÷ééîåú ìôðéå ùúé àåôöéåú ðåñôåú:

à.   "äëçùä îðåî÷ú" , ááçéðú "äåãàä áî÷öú", ìãåâîä: ðúáò äîåãä áòöí äòåáãä ëé ðîñøå ìéãå îòåú, àê îëçéù ùðîñøå ìå áúåøú äìååàä, åèåòï ùáúåøú îúðä ðéúðå ìå.

á. "äåãàä åäãçä" , ëâåï èòðú "ôøòúé". äðúáò îåãä ìòéìú äúáéòä - ìååéúé, àê áøöåðå ìäãéçä áàîöòåú èòðú - òåáãä çãùä - "ôøòúé".

ääáãì áéðéäí äåà, ùá"äëçùä îðåî÷ú" äðúáò ëåôø áìôçåú àçú îòåáãåú òéìú äúáéòä, åá"äåãàä åäãçä" äðúáò îåãä áëì òåáãåú òéìú äúáéòä, àìà ùèåòï ìòåáãä çãùä, ùìèòðúå, áëåçä ìäô÷éò àú çåáúå îäúáéòä.

ìäáãì æä äùìëä îòùéú ìòðééï ðèì äùëðåò (çåáú äøàéä):

á"äëçùä îðåî÷ú", ëéååï ùäðúáò ëåôø áàçú îï äòåáãåú ùäúåáò áéññ òìéäï àú úáéòúå, ðèì äùëðåò òãééï òì äúåáò, ìäåëéç àú àåúä òåáãä ùäðúáò ëôø áä. åá"äåãàä åäãçä", ëéååï ùäðúáò îåãä áëì äòåáãåú ùèåòï äúåáò áúáéòúå, åäåà äáà ìèòåï ìòåáãä çãùä, ðèì äùëðåò îåèì òìéå, ìäåëéç àåúä òåáãä. áîéãä åééëùì áîùéîä æå, éåôìì áãéï òì ôé äåãàúå, åééëúá ðâãå ôñ÷ ãéï îçééá.

àîðí, éù ìñééâ ãáøéí àìå. èòðåú ääâðä éëåìåú ìäéòøê áöåøä çìåôéú, ëâåï ùäðúáò îëçéù ùìååä, åáî÷áéì èåòï ùôøò. áãøê æå, äåñøä äñúéøä áéï äèòðåú, òì ôé ò÷øåðåú ùéèú äãéåï ùì äîùôè äàæøçé. áîéãä åð÷è äðúáò áãøê æå àéï äåãàúå - áèòðú "ôøòúé" - ùìååä, îèéìä òìéå àú çåáú äøàéä - áòåáãä äçãùä - îòùä äôøòåï, ùëï èåòï ìçìåôéï - ìà ìåéúé, åòì ëï ðèì äùëðåò îåèì òãééï òì äúåáò, åòìéå ìäåëéç àú òéìú äúáéòä, îòùä ääìååàä [24].

îãáøéí àìå éåöà àáñåøã îñåééí. îãåò ùäðúáò éð÷åè áèòðú 'äåãàä åäãçä', ëàùø áàôùøåúå ìèòåï îñôø èòðåú - äñåúøåú æå àú æå - ìçéìåôéï, åáëê "ìëñåú" àú òöîå áëì ãøê àôùøéú, îáìé ìçùåù ùéúôñåäå îù÷ø.

åàëï ëê îðåñçéí äãáøéí áñãøé äãéï äàæøçé:

"ñéëåï æä (áèòðú ôøòúé, áîéãä åìà éöìéç ìäåëéç àú äôøòåï) öøéê ìòîåã ðâã òéðéå ùì äðúáò äèåòï òì ãøê äåãàä åäãçä"

- îåæäø åòåîã äåà äðúáò, ôï éàîø àú äàîú, àæé òìåì äåà ìäôñéã áãéðå.

àëï, îéâå áîùôè äòáøé, îäååä ôúøåï äåìí ìëì äáòééúéåú äæå. îçã, åãàé ùàéï ìàôùÅø ìáòì ãéï ìäòìåú èòðåú ù÷ø, åçåáä òìéå ìåîø ø÷ àú äàîú, åàú ëì äàîú. îòúä çùåó äåà ìúáéòåú ùäåà îåãä áäï, áòåáãåú òéìú äúáéòä, àìà ùìèòðúå ôèåø äåà îñéáåú ùåðåú (ôøòúé, ì÷åçä äéà áéãé åëå'). áà äøîá"í åîìîãðå ùàéï ìå îîä ìçùåù, "ùäøé àðå ãðéï áîúåê ùéëåì ìåîø áëì î÷åí", àðå ðé÷ç áçùáåï àú ëì äèòðåú äçìåôéåú ùòåîãåú ìøùåúå, ùéëåì äéä ìëôåø áëì àçú îï äòåáãåú äîäååú áñéñ ìúáéòä, åðèéì úçéìä àú çåáú äøàéä òì äúåáò ìäåëéç ëì àçú îäï. áîéãä åéîìà äúåáò çåáä æå, úåèì çåáú äøàéä òì äðúáò, ìäåëéç ùçéåáå ô÷ò. àê åãàé ùàéï ìàôùø ìáòì ãéï ìàçåæ áèòðåú ù÷ø ìîèøä ëìùäé. àãøáà, áîéãä åéúôñ îù÷ø, "äåçæ÷ ëôøï åéùìí", åàéðå ðàîï òåã ìàåúå îîåï, áìà ùéáéà øàéä.

åðøàä, ùäáãì òöåí æä áéï ùéèåú äîùôè - äòáøé åäàæøçé - ðòåõ áäáãì éñåãé àçø ä÷ééí áéðéäï. òã ëîä ùäãáø îôìéà, áñãøé äãéï äàæøçé ìà ÷ééîú, ëçåáä îùôèéú, ãøéùä îáòìé äãéï ìèòåï àîú åìîàåñ áù÷ø [25].

àê áîùôè äòáøé, î÷øà îìà ãéáø äëúåá:

"îãáø ù÷ø úøç÷" (ùîåú ë"â, æ)

åëê ëåúá äøîá"í (äìëåú èåòï åðèòï ôè"æ äì' è-é):

"àñåø ìàãí ìèòåï èòðú ù÷ø ëãé ìòååú äãéï àå ëãé ìòëáå. ëéöã? äéä ðåùä áçáøå îðä ìà éèòððå áîàúéí ëãé ùéåãä áîðä åéúçééá ùáåòä [åàâìâì òìéå ùáåòä îî÷åí àçø - î"î ùí]. äéä ðåùä áå îðä åèòðå îàúéí ìà éàîø àëôåø áëì ááéú ãéï åàåãä ìå áîðä áéðé ìáéðå ëãé ùìà àúçééá ìå ùáåòä... åòì ãáøéí àìå åëéåöà áäï äæëéø äëúåá åàîø 'îãáø ù÷ø úøç÷'".

åðñééí áúùåáú äøùá"à (ç"â ñé' ô"à) äðåâòú ìñåâééúðå:

"ùàìú... òáéã àéðéù ãéðà ìðôùéä... éù áëìì æä ùéåëì ìèòåï ù÷ø ìäåöéà ãéï ìàîéúå, ëé ääéà ãôø÷ çæ÷ú (ìá:), ãìçéù ìøá ðçîï åàîø ìéä àéï ùèøà æééôà äåà åëå'... òì ëï ùåàì àðé àí îåúø ìèòåï ù÷ø ìàôå÷é æåæé åëå'...

úùåáä: çñ ìéä ìæøòéä ãàáøäí ãìÅéîà ùé÷øà åàôéìå áî÷åí ôñéãà, ãëúéá 'ùàøéú éùøàì ìà éòùå òåìä åìà éãáø ëæá' (öôðéä â', éâ)... åúãò ìê, ãàé îäúí ðéîà ãùøé ðîé ìîéòáã ùèøà æééôà ëé äúí, åçñ ìðå ìåîø ëï. àìà åãàé ùÊðåé äù÷ø åàäåá äàîú åàéï úîåøúå ëìé ôæ".

---